De succesvolle Rotterdamse choreograaf Dalton Jansen (28) bracht zijn jeugd door bij Pameijer. Dat was een lastige periode in zijn leven. Dalton maakte er de dansvoorstelling Birds over die in oktober werd beloond met ‘De Jonge Zwaan’; de prijs voor Meest indrukwekkende jeugddansproductie. Voor Dalton staat de prijs voor perspectief en daarom geeft hij hem weg aan Pameijer. “Laat de jongeren die nu in mijn situatie van toen zitten, er vooral hoop, geloof en kracht uit halen.”
Als kind botste Dalton vaak met zijn moeder. Zij had veel zorg en ondersteuning nodig en kon daardoor onvoldoende voor Dalton zorgen. “Ik was veel op straat en op school en thuis een lastig baasje”, zegt hij over zichzelf. Om zijn gedrag te verbeteren, ging hij overdag naar deMaaskringgroep zoals Pameijer toen heette. Na een stroeve start leerde hij zichzelf steeds beter onder controle te krijgen en zijn gedrag verbeterde. Net toen hij het leuk begon te vinden, kwam Dalton met zijn moeder in een heftige situatie met huiselijk geweld terecht. “We moesten rennen voor ons leven. Mijn moeder ging naar een blijf-van-mijn-lijfhuis. Ik was 13 jaar en werd uithuisgeplaatst bij een jeugdzorglocatie met hoge hekken en camera’s. Een crisisopvang die voelde als een gevangenis. Vreselijk. Ik hoorde daar niet. Gelukkig zag de rechter dat ook en ik mocht meteen naar de jeugdwoonvorm van Pameijer aan de Dawesweg; de eerste van vele Pameijer-locaties waar ik mijn jeugd doorbracht.”
Eenmaal bij Pameijer vond Dalton het lastig dat voor hem bepaald werd wat hij wel en niet mocht. Hij werd regelmatig gepest en zat vaak eenzaam op zijn kamer. “Ik vroeg me altijd af waarom ik er zat”, vertelt Dalton. “In elk geval niet vanwege gedragsproblemen. Die had ik inmiddels onder controle. Ik zat er alleen maar omdat mijn moeder niet voor me kon zorgen. Ik hoorde er gewoon niet, vond ik. Toch kreeg ik het stempel licht verstandelijk beperkt, terwijl dat niet zo was. Dat vond ik heftig.” Dalton volgde regulier onderwijs. Hij schaamde zich op school voor zijn situatie. Al die jaren heeft hij voor iedereen geheim kunnen houden dat hij bij Pameijer woonde. “Ik wilde per se niet dat mensen mij een stempel gaven. Ik ben gewoon een slimme jongen. Dat heb ik altijd willen bewijzen. Nog steeds. Voor mijzelf en voor m’n moeder, zodat ze trots op mij kan zijn.”
Al jong ontdekte Dalton zijn danstalent. Toen hij bij Pameijer woonde, volgde hij danslessen bij het HipHopHuis. “Het was geweldig. Ik werd daar gezien als mens en erkend als danser. Het dansen werd een vlucht voor thuis, voor school, voor de woongroep.” Toen hij 20 jaar was, besloot Dalton voor een serieuze danscarrière te gaan. In Arnhem volgde hij een MBO-dansopleiding waarvoor hij 3 jaar lang op en neer reisde. De HBO-studie die hij er achteraan deed, rondde hij af in 2018. “Dat ik mijn diploma’s heb gehaald, heb ik voor een belangrijk deel te danken aan mijn begeleiders bij Pameijer. Ze gingen geloven in mijn talent en steunden me daarin. Eén moment ga ik nooit vergeten. Een begeleider zei tegen mij: ‘Als je nu je gedrag verandert Dalton, kan jij met jouw talent echt wat bereiken.’ Dat ook mijn begeleiders mijn talenten gingen erkennen, was heel belangrijk voor mij. Ik had dat nog niet eerder meegemaakt.”
De laatste jaren bij Pameijer woonde Dalton op de Sjanghailaan. Tot hij 22 jaar was. Het was in die periode dat hij voorstellingen begon te maken. “Ik treed zelf niet meer op. Ik geniet ervan als anderen uitvoeren wat ik bedenk.” Zo ontwaakte de choreograaf in Dalton. Zijn eerste dansproductie was meteen een succes. Inmiddels heeft hij alle dansprijzen in Nederland gewonnen. Over één ding is Dalton heel duidelijk: “Ik doe het nóóit voor de prijzen. Het gaat altijd om het verhaal. Om de boodschap. Ik wil dat mensen er over gaan nadenken en dat het hun leven positief beïnvloed. Zo probeer ik met mijn voorstellingen de wereld wat beter te maken.”
Met zijn laatste jongerenvoorstelling Birds heeft Dalton al veel mensen geraakt. Het gaat over kwetsbaarheid, macht, aantrekkingskracht en verlatingsangst. Birds vertelt het verhaal over Daltons leven in de jeugdzorg. Over zijn gevoelens en de problemen waar hij mee moest dealen. Toch is Birds niet letterlijk Daltons verhaal. “Ik wilde de voorstelling zo maken dat iedereen mijn boodschap zou begrijpen en voelen.” Om dat te bereiken heeft Dalton verhalen gebruikt van jongeren zoals hij. Hij heeft veel jongeren kunnen spreken omdat hij nu zelf als medewerker en slaapwacht bij Pameijer werkt. “Ik ben met ze gaan samenwerken om mijn voorstelling te kunnen maken zoals ik het wilde. Dankzij de jongeren is Birds een rauwe pure voorstelling geworden met echte verhalen.”
In oktober is Birds uitgeroepen tot de Meest indrukwekkende jeugddansproductie. Dalton mocht hiervoor de toonaangevende prijs ‘De Jonge Zwaan’ in ontvangst nemen. Hij is trots op het resultaat maar hij vindt dat de prijs vooral naar de jongeren moet. “Zonder hen had ik deze prijs nooit gewonnen. Het is net zo goed hún voorstelling en dus ook hún prijs.” Hij wil het beeldje van De Jonge Zwaan het liefst zo snel mogelijk kwijt. Telkens als hij ernaar kijkt denk hij: “Hier doe ik het niet voor. Het is me veel meer waard als één of twee jongeren tegen mij zeggen hoe fijn ze het vinden dat ik mijn verhaal deel. Het beeldje moet daarom bij Pameijer staan. Als symbool en inspiratie voor de jongeren dat er altijd een uitweg is. Dat vraagt veel motivatie en doorzettingsvermogen, maar op een gegeven moment gaan ze moment voelen dat er perspectief is.”
Tot zijn 25e woonde Dalton zelfstandig met ambulante ondersteuning van Pameijer. Nu is hij 28 jaar. Zijn passie is zijn werk geworden, hij heeft een eigen koophuis, is schuldenvrij en zorgt voor zijn moeder. “Niemand had dit ooit verwacht. Ik ben er supertrots op.” Volgend jaar zomer is Birds opnieuw te zien. “Ik hoop dat mijn verhaal dan nog meer jongeren perspectief gaat bieden. De Jonge Zwaan is bovendien mijn bedankje voor Pameijer. Dankzij de ondersteuning mijn begeleiders sta ik nu hier. Zonder hen was mijn leven anders verlopen.“