Het is een bijzondere dag. Een feestelijke dag zelfs. Op 8 december klonk het officiële startschot voor twee gloednieuwe brancheopleidingen voor cliënten. 2,5 jaar hebben Zuidwester en Pameijer hier met elkaar keihard aan gewerkt. Samen met nog heel veel anderen. De nieuwe opleidingen zijn echt iets nieuws. Iets unieks. Lees hier hoe de middag verliep.
De feestelijke start van de brancheopleidingen vond plaats bij Opleidingscentrum Howie the Harp. Hier volgt de eerste groep studenten sinds oktober al lessen voor de opleidingen Groen en Facilitair. Het is bijna 15.00 uur. We zijn ruim op tijd binnen en het laatste lesuur voor de studenten is nog bezig. Nog even en dan barst het feest los. De slingers hangen al en de bubbels bruisen vrolijk in champagneglazen.
Een half uur later hebben studenten, ouders, verwanten, begeleiders en iedereen die heeft bijgedragen aan de nieuwe brancheopleidingen zich verzameld in een feestelijk ingericht lokaal. Het woord is aan bestuurslid van Zuidwester Angélique Koevoets en bestuurslid van Pameijer Arend Vreugdenhil. Angélique snapt dat dit zo’n moment is dat je als bestuurders iets moeten zeggen, maar “het draait vandaag toch echt om jullie”, zegt ze terwijl ze de studenten, docenten en begeleiders aankijkt. “Jullie zijn begonnen aan niet zomaar een nieuwe opleidingen. Het zijn unieke vakopleidingen waarmee jullie als studenten voor het eerst een volwaardig en erkend diploma kunnen halen.”
Angélique wijst er nog maar eens op dat het voor de meeste mensen die van school komen heel normaal is om reguliere opleidingen te volgen en diploma’s te behalen. Zo anders is dat voor mensen met een beperking. “Na het Voortgezet Speciaal Onderwijs zijn er weinig opleidingsmogelijkheden voor mensen met een beperking. Je haalt hier en daar hooguit nog een deelcertificaat, maar een volwaardige vakopleiding is er niet. Nu dus wel! Wij hebben er hier zelfs twee: Groen en Facilitair. Praktijkgerichte opleidingen die een erkend branchecertificaat opleveren. Zodat onze studenten straks een serieuze kans hebben om betaald werk te vinden. Voor mij gaat dit echt over inclusiviteit en meedoen.”
Angélique draait zich naar Arend die vlak naast haar staat. Ze vraagt hem wat ‘leren’ hem heeft gebracht. “Ongelooflijk veel”, zegt hij zonder aarzeling. “En dat leren, moet je vooral stap voor stap doen. Het is leuk om elke dag nieuwsgierig te zijn. Om steeds opnieuw de wereld te verkennen en jezelf te ontdekken.” Arend kijkt de studenten goed aan en gaat verder. “Jullie leren ook elkaar goed kennen hier, omdat jullie intensief moeten samenwerken. En als je straks hopelijk een baan hebt, gebeurt datzelfde met collega’s. Naast familie en vrienden zijn studie en werk belangrijke plekken om nieuwe mensen te ontmoeten. Dat verrijkt je leven enorm.”
Arend staat met een zwabber in z’n handen die symbool staat voor de opleiding Facilitair. Angélique heeft een bladblazer te pakken die de opleiding Groen vertegenwoordigt. Daartussen hangt een slinger. Alsof ze het elke dag doen, maken ze een soepel dansje om elkaar heen zodat aan de andere kant van de slinger de tekst GESTART! verschijnt. “Groot applaus voor de studenten en iedereen die deze unieke brancheopleidingen mogelijk heeft gemaakt”, roept Arend terwijl hij zijn glas omhoog houdt. “Proost!”
De groep wordt in tweeën gesplitst voor het inhoudelijke programma. Voor de eerste ronde lopen we naar het lokaal waar meer uitleg wordt gegeven over de brancheopleidingen. Aart Bertijn krijgt direct het woord. Hij is beleidsadviseur van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en legt uit dat het zaadje voor deze nieuwe brancheopleidingen door de VGN is gepland. “Dit komt voort uit onze visie over hoe gehandicaptenzorg er in de toekomst moet uitzien. We vinden dat iedereen een betekenisvol leven moet kunnen leiden. Dat betekent dat je moet kunnen leren. Dat je de kans krijgt om jezelf te ontwikkelen. En als dat niet vanzelf gaat, dan moeten wij daar dus passende opleidingen voor maken.”
Het realiseren van die passende opleidingen was een mooie klus voor de Academie voor Zelfstandigheid. Dit is de landelijke organisatie die de vaardigheden en kennis traint van mensen voor wie leren niet vanzelfsprekend is. In opdracht van VWS en in samenwerking met ervaringsdeskundigen, negentien gehandicaptenzorgorganisaties, de VGN en LFB zijn nieuwe brancheopleidingen ontwikkeld. De centrale vraag bij de ontwikkeling was volgens Aart: “Wat is er nodig om mensen meer te kunnen laten leren in hun eigen tempo en op hun eigen manier? Nou, bijvoorbeeld dat studenten het best hun talenten kunnen ontwikkelen met een opleiding die in kleine stapjes is opgedeeld. Met taken die je zelfstandig kan doen. En dat je zelf bepaalt wanneer je iets doet en wat je leuk vindt.” In 2,5 jaar zijn de brancheopleidingen vormgegeven. Iedereen is ongelooflijk trots dat ze nu klaar zijn en de eerste 18 studenten in oktober officieel zijn gestart. “We vullen hiermee het gapende gat tussen het Voortgezet Speciaal Onderwijs en een reguliere vervolgopleiding. De brancheopleiding maakt de overstap veel kansrijker.” Aart wordt onderbroken door een bel die op de gang klinkt. Die bel betekent dat we moeten wisselen van lokaal voor ronde twee.
In een ander lokaal treffen we docent Jamel samen met studenten Denise, Geert en Sameiro. Denise doet de opleiding Facilitair. Geert en Sameiro volgen de opleiding Groen. We mogen al onze vragen op het viertal afvuren. Sameiro wordt gevraagd hoe hij bij de brancheopleiding terecht is gekomen. “Ik werk al 9 jaar in de groenvoorziening bij Klus en Werk onder begeleiding van Pameijer. Daar vroegen ze of ik interesse had in de brancheopleiding Groen. Ik hoefde er geen seconde over na te denken. Natuurlijk! Je bent nooit te oud om te leren. Ik neem de opleiding heel serieus en doe flink m’n best. Mijn ambitie is om een betaalde baan te krijgen. Als ik straks mijn eigen geld kan verdienen, dan denk ik dat mijn leven er heel anders uitziet.”
Ook Geert heeft al werkervaring en kan goed tuinieren. Nu hij de brancheopleiding volgt, leert hij vooral andere nuttige vaardigheden. Zoals samenwerken met collega’s, omgaan met instructies en om hulp vragen als hij even niet begrijpt hoe hij het werk het beste kan aanpakken. “De lessen hier zijn leuk. In korte tijd heb ik al veel nieuwe dingen geleerd.” Docent Jamel vertelt hoe de zo’n dag met lessen er op school uit ziet voor de studenten: “Eén dag in de week zijn ze hier op school. Ze krijgen dan opdrachten om te maken en daar gaan we met elkaar over in gesprek. De studenten krijgen ook huiswerk mee. Vaak is dat een opdracht die ze in de rest van de week in de praktijk moeten brengen. Dat gaat bijvoorbeeld over hulp vragen of instructies opvolgen. Hun werkbegeleider houdt in de gaten hoe dat gaat. Dat maakt de brancheopleiding echt een praktijkgerichte opleiding. Mijn droom is iedereen naar een reguliere werkplek krijgen.”
En daar gaat de bel alweer. Tijd voor de borrel en taart in het feestlokaal. Daar is het behoorlijk druk en gezellig. Mensen zoeken elkaar op om vol enthousiasme na te praten.
Aan één van de achterste statafels treffen we student Wiebe samen met zijn werkbegeleider Rob die ook docent is bij de opleiding Groen. Wiebe heeft gespierde armen. Niet zo gek als hij vertelt dat hij graag heggen scheert, schoffelt en met bladblazers rondloopt. Hij vertelt dat de brancheopleiding Groen hem nu al heeft geleerd om meer om hulp te vragen. “Dat deed ik eerst niet. Dan raakte ik gefrustreerd en ging op slot. Als ik nu wel om hulp vraag, geeft me dat voldoening. En dat gaat nog sterker worden, want ik leer elke dag weer nieuwe dingen bij.”
“Dat is precies de kracht van deze nieuwe brancheopleiding”, vult Rob aan. “Wiebe leeft van dag naar dag. We kijken niet naar de verre toekomst. We praten hier niet over anderhalf jaar opleiding. We doen het op maat, stap voor stap en de student bepaalt het tempo en de route. En vooruit is zeker niet altijd rechtdoor. Wij als docenten en werkbegeleiders volgen de studenten. We praten niet over presteren, maar over DOEN. Zo halen we de druk eraf.”
De ouders van Wiebe, die ook aan de tafel staan: “Wiebe is heel gedreven. Als hij iets leuk vindt, neemt hij snel teveel hooi op z’n vork. Ook wij zeggen regelmatig tegen hem: stapje voor stapje Wiebe!” Dan zegt de moeder van Wiebe nog iets heel moois richting Rob. “Onze zoon werd vroeger op school gepest. Hier gebeurt dat niet. Jullie erkennen hem echt als mens en daardoor zie ik hem groeien. Wiebe heeft geen beperkingen, hij heeft mogelijkheden. Dat het diploma erkend is, is natuurlijk geweldig. Dat mijn kind door jullie wordt erkend, dat vind ik pas echt bijzonder in deze samenleving.”
Het is inmiddels laat en een stuk rustiger geworden. De meeste genodigden zijn met een voldaan gevoel naar huis. De statafels worden ingeklapt en de slingers opgeruimd. Het was een succesvolle feestelijke aftrap van de brancheopleidingen die de studenten een kansrijke toekomst geven.
